ვაჰანის ქვათა განგება

ვაჰანის ქვათა განგება 1204-1234

ტ ე ქ ს ტ ი

1. ——— ——— ——— [მო]ნასტერსა ფრიად მც[ირესა]14 ——— ———

| [აღგი] შენე მო[ნასტრა]დ ვრცელი ——— ——— ——— ——— | ———

[და] კმად დამტევნელი სიმრავლესა [მოწესეთასა, რომელი იგი | მ]ოქმედებითა ზეგარდამოთა შეწევნათაჲთ[ა და] ——— ——— ——— | წყალობითა სრულ-იქმნა.

2. ვინაჲცა გულსვიდგი [ნე აღწერად] | და კანონთ[ა] ღმრთივჴმოანთა საღმრთოთა ქადაგთა და. წ[მიდათა ღმერთშემო|ს]ილთა მამათაჲსა განეგებვოდის ყოველივე სახე მოღუაწებრისა ქცე[ვისა, | რომელ]ნი მკჳდრ იყვნენ მას შინა. რამეთუ „არცა კეთილი კეთილ-არსო“, თქუმ[ულ-არს,] | „------ ად იქმნებოდის“ და ვითარმედ „მცირე იგი არა მცირე ა[რს, უკუეთუ | დი] დთა მშობელ იქმნებოდის“. | რომლისათჳსცა დიდითა გულსმოდგინებითა და გამო [კითხვითა] | აღვწერე განწესებაჲ ესე, მოღუაწეშუენიერებრისა წეს[ისათჳს.] |

3. ვინაჲთგან იპოვნეს მას შინა ვიეთნიმე მონაზონთაგანნი, რომელათა[მიეცა]| მონასტრისაგან ორნატნი, აგარაკნი და ვენაჴნი, რაჲთა აქუ[ნდეს.]| ამათ საფანეთაგან ჩემთა მივეც ს ------- დი2 თითოეუ[ლსა რაო]|დენიცაენება და ით[ხო]ვა და ყ[ოველი იგ]ი ტრაპეზსა მიუდგინე. |ესე ვითარცა ყოვლად უწესო[ჲ დ]ა განგდებული კანონთაგან წმიდათა და ღმრთივ-გ[ანბრძნო]|ბილთა მოციქულთა და ყოვლად მსოფლიოთა კრებათაგან დავითარცა მ[იზეზი] | ნივთთმოყუარებისაჲ და საძაგელის შეძინებისაჲ,ვაჭრობისა და [მოფა]| რდულობისაჲ და ვითარცა უცხოჲ წინააღმდგომიდა დამა[რღუე]ველი ყოვლისავე სამოღუაწეოჲსა კანონისაჲ და უცალო მყო[ფელი] | ღმრთისმიმაახლებელისა ლოცვისა მიმართ და მარხვისამო ---- უვალობისაგან ერთ სულთა ძმათაჲსა. რამეთუ წერილ-არს: „შეუ-ძლ[ებელ-არს] | ორთა უფალთა მონებაჲ, ესე იგი არს ღმრთისა და მამონაჲ [სი“, და სხჳთ იტყჳს:] | „მოიცალეთ და გულისჴმაყავთ, რამე თუ მე ვარ ღმერთი“, და კუალად: „ [ რომელმან არა ] | იჯმნას ყოვლისგანვე მონაგებისა თჳსისა, ვერ შე[მძლებელ-არს] | მოწაფე-ყოფად ჩემდა“, და სხჳთ წერილ-არს: „ ხოლო სიმრავლ[ისა მართლმორ] |წმუნეთაჲსა იყო გული და გონებაჲ ერთ და არავინ თქჳს [მონაგები]| მისითჳსად, არამედ ყოველივე აქუნდა საზოგადოდ“. ხოლო ნუმც[ა ვის თქუენ]| თაგანსა უკადრებიეს ამიერითგან რაჲთურთით უწესოსა საქმესა ჴელყოფად მონასტერსა ამას შინა ჩემსა სამკჳდრებელსა, |მოგებად რასმე განგდებულთაგანსა თჳსაგან, რაიჲთა არა წ[ყე]ვაჲ [იგი]|მოსასპოლველი ანანიაჲსი და საპფისსაჲსი და კეთრი იგი გეზისი დაიმ[კჳდროთ.]

 

თავი ბ : რიცხჳსათჳს მღდელთა და მთავარდიაკონთა და მწირთაჲსა;

და დადგინებისათჳს სულიერისა მწყემსისა და ჴელისუფალთა თუ ვითარ ჯე|რ-არს, გინა ვითარი სათანადო-არს რაჲთა იყოს თითოეული მათი; და ვითარმედ არ[ცა] | ვის ძმათაგანსა ჴელეწიფების მოწაფე-ყოფად სხჳსა მოძღურისა [და ა]| რცა მოგებად მოწაფეთა, არცა შინაგან მონასტრისა და არცა გარეთ; და ვითარმედ [ნუ]| განი[ყოფების] ყოველი სავსებაჲ ძმათაჲ; და რაჲთა მემჴრენი მონასტრისა პატრონთა უთაყუანე[ბდენ.]||

 

1. [ხოლო ესეცა] განვაწესე, რაჲთა იყვნენ მონასტერსა ამას ჩუენსა სამკჳდრებელი [ვ ა ჰ]| ა ნ ი ს ქ უ ა ბ ს ა შ ი ნ ა მღდელნი უკუე ვიდრემედა მთავარ დიაკონნი ყოვლად ს[ათნოჲსა1 |უსისხლოჲსა საჲდუმლოჲსა(sic!) სრულ-მყოფელნი წმინდანი და პატ[იოსანნი, რი]ცხჳთ : ლ ˜ა:, ესე |[იგი]არს :კ˜დ˜: მღდელნი და :ზ˜: დიაკონნი, განწესებისაებრ [მოციქულთა კრე|ბუ]ლისა და წმიდათა მამათაჲსა. ხოლო მწირად წოდებულნი იგი, რომელ-არიან მონაზონნი, | იგიცა უეჭუელად ღმრთისმოშიშნი და ღმრთისად განმკუთნვე-ლნი ყოვლისა ცხო|[რებ]ისა თჳსისანი და წინააღრჩევისა მიერ ზეშთააღსრულნი სოფლისა |[ღელვა]თაგან და მსახურებისათჳს მონასტრისა და ძმათაჲსა

დიდად მოსწრ[ა|ფენი] და უდრტჳნველად მორჩილნი წამისყოფასა მწყემსისა და მა[მი|სა] სულიერისასა, რიცხჳთ :კ˜:. ხოლო მსახურნი :ი˜:, რომელნი ყოვე-ლსავე ტრაპეზისა და [სამ|ზ]არეულოჲსა და სახაბაზოჲსა სამსახურსა აღასრულებდენ. |

2. [სამართ]ლობელ1 იყო რიცხჳსა ამის უმრავლესსა დაწესებაჲ მღდელ[თა | და] მონაზონთაჲ, გარნა ვინაჲთგან ყოვლით კერძო უზრუნველყოფისა [და | ჴორციელად] და სულიერად მანსუენებისა მათისათჳს მოსწრაფე ვ[იყავ | და რაჲთა სრულო]ბით აქუნდეს ყოველივე საჭიროდ საჴმარი ჴორცთაჲცა [და | უნა]კლულო და უმოქენეო იყვნენ და ყოვლადვე მოცალე | [მა]რხ[ვისა და ლ]ოცჳისათჳის, [მოღუაწების]ა და საღმრთოჲ[სა წერილისა | კით]ხვისა და შორის მდებარეთა, რემელთა ზედა ---------|მა, და ხედვად ხედვათა მათ მაღალთა, რომელი ესე თანან[ადებ] | სასწრაფო არს და საჭირო მოსაგებელ ყოველთა მოსწრაფეთა | საუკუნოჲსა ცხორებისა მეძიებელთა, ამის ჯერისათჳს კმა ვყავ | რიცხჳ ესე, რომელსა მოაკლდების ნუმცა ოდეს რიცხუსა ამას | [მ]ღდელთა და მთავარდიაკონთა და მონაზონთასა. |

3.[ამი]ს უკვე ზემოჴსენებულისა დასისაგან მღდელთაჲსა გამოირჩეოდის ერ|თსულობისა მიერ ძმათაჲსა კაცი სიტყჳთ და საქმით უაღრესი სხუათა ყოველთაჲ, | რომელსა ყოველნივე ერთჴმობით ეწამებოდინ. და მავალი ჟამი დაეყოს | [მონა]სტერსა შინა და უბიწოჲსა ცხორებისა მისისა ყოველნი იყვნენ მოწამე, [შემ|კ]ობილი ყოვლითავე სათნოებათა სიკეთითა სულიერებრისა დაჴორციელებრ[ისა]|, და შემ[ძლ]ებელი ტჳრთვად ესოდენსა სულებსა ძმათასა [და] ------[ჯ]ერისაებრ, და ჟამისა და საჴმრისა ღუწად და | წურთად და კუ-რნ[ებ]ად კაცად-კაცად[სა]1 წყლულებასა და შემსლ|2 --სებ˜ლსა სალბ --------, და რაჲთა უმცირესთა სიტყჳთ, ხოლო | უმრავლესთა საქმით [ას]წავებდეს, ესე იგი არს, რაჲთა თჳთ სახე | კეთილის ექმნებოდის ყოველთა კეთილად წარმართებითა თჳსისა ცხორებისაჲთა, | ვითარცა წერილ-არს, რომელთა იწყო იესოჳ ყოფად და სწავლად, რამეთუ მოციქულისა-1 ტიმ 35 ებრ | მეტყუელისა: ,,რომელმან თჳსისა სახლისა კეთილად განგებაჲ არა უწყო|დისო, მას ეკლე- სიაჲ ღმრთისაჲ ვითარ ერწმუნოს? და ნანდჳლვე |სამართალ, რამეთუ უკეთუთჳთ წინააღმდგომისა იყოს მოქმედ, ვითარ | ასწავოს მან სხუათა კეთილად მოქალაქობაჲ არა სამართლად ითქუასა მისსა | მიმართ:,,მკურნალო, განიკურნე თავი თჳსი“! არამედ უფროჲსღა, რაჲთა ვითარცა | სარკესა შინა განიცდიდენ ყოველნი მოსწრაფებითა სათნოებისა მისისათა | და შემძლებელ-იყოს წარდგინებად წინაშე ოჳფლისა სამწყსოთა თჳსთა, | რომელთათჳს3 სიტ[ყ]ჳსმიცემაჲცა თანააც თანაწარუვალსა მას საში|[ნელსა] სასჯელსა ქრისტესსა და თქუმად: აჰა, მე და ყრმანი, რომელნ[ი] | მომცნა მე ოჳალმან“ [ფ]არვად.-----˜ა წამებაჲ, რამეთუ ამ---|--- მოციქული ---------- რაჲთა არა ა[მისა] უავნეს დ[აემართოს და შთა]ვარდეს ეშმაკისსა და რაჲთა ბრძაებისაებრ ოჳფლისა მი-------|--რ დადებად სულისა თჳსისა სამწყსოჲსა თჳსისათვის, წერი[ლისაებრ:]| ,,ყოველმან მწყემსმან კეთილმან სული თჳსი დადვას ცხოვართა თჳსთათჳს“ და შემდგომ[ი].|

4. [ეს]ევითარი კაცი, ღმრთისად განმკუთნველი თავისა თჳსისაჲ, დაიდგინებოდის | წინამძღურად და მოძღურად სულიერად და ჴორციელად და მას ერ[თსა მიე]|ნებოდის სული ყოველთა მონასტერსა შინა მყოფთა ძმათაჲ და ყოველთაჲვე იგი [იყავნ] | მწყემს და მოძღუარდა მამა სულიერ და ნუმცა ვის სხუასა უკა||1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

———————————— ყოველსა მო ----------------------------- | ———————————— ანა ტრაპეზი----------------------- | ——————————— [ერთსულ]ობისათჳს ძმათა[ჲსა.|

1. ჯ]ერ-არს რაჲთა ყოველთა ტრაპეზობათა წიგნი იკითხვოდის ყოველ[თა]2 | დღეთა, ჟამსა ძმათა საზრდელისა მიღებისასა. და ნუ [რომელ]სა დღესა იქმნების დახრწევაჲ წიგნისა კითხვისაჲ, ნუ [რომლისა]| 10 მიზეზისათჳს. ხოლო იკითხავს იგი, რომელიცა კანანახობისა მსგე[ფსსა ჰ]|მსახურებდეს.

2. ხოლო არავის ჴელეწიფების უბნობად და [მეტყუელებად]| ურთიერთას ტრაპეზსა ზედა. არამედ რაჲთა ფრიადითა მყუდროე[ბითა მიმღე]|ბელნი საზრდელისან[ი] ჰმადლობდენ მომცემე[ლ]|სა და რაიჲთურთით არა იყოს საუბნარი. და თუ [იკადროს] | ვინ [უბნობად და] ერთ და ორგზისცა მეტრაპეზისა მიერ [დაყენებულმან ა]|რა [ისმინო]ს, განყვანებულ-იქმნეს ტრაპეზით და განიწ[მიდოს]|3 -------, [ხოლო უ]კუეთუმცა მასვე სიგლისპესა ზედა დაადგრ[ეს] | ნა —— —— —— [ტრა]პეზსა ზედა. ესევითარი გ—|უძ4 ---ს —— —— —— აღმძვრელი და აღმა[შფოთ]|ებელი [საზოგადოჲსა მ]ყუდროებისაჲ ყოვლად-ყოვლითურთ მოიკუეთენ, [ვითარცა]| დამპალი, და გარე განითხიენ.

3. ხოლო ჯერ-არს რაჲთა რაიჲთურთით განწ[ვალებაჲ] | არა იყოს შეკრებასა ძმათასა მიღ[ება]დ საზრდელისა, [არამედ სწო]|რად დაეგებოდის ყოველთა ძმათათჳს ტ[რ]აპეზსა ზედა პური და ღვინო[ჲ და] | წუენი მემჴრეთათჳს და მწირველ[თა] და მწირთა. და ნუმც[ა]| უხუცესთა ძმათაგანი, მიზეზითა [ვნებუ]ლისა გემოთმოყუარების[ა და] | ნაყროვანებისა თჳსისაჲთა, ნივთად უკეთურებისად და სახედ | ბოროტისად ექმნების სხუათა, დამაბრკოლებელი ყოველთაჲ, არამედ თით[ოეუ]|ლი დასჯერდინ საყოველთაოსა ევლოგიასა. და ნუმცა ოდ[ეს იკად]|რების კიდეგანისა წუენისა დაგებაჲ ტრაპეზსა ზედა და განწვალ[ვისა და]| განხეთქილებისა შემოღებაჲ ერთსა მას შინა გუამსა ძმათა[სა. და ტრაპეზო]|ბისას ------ [უ]ხეცესსა ყოველთასა და ყოველთა უდარესსა ერთი და იგი | და სწორიმცა [დაე]გების საჭმელიცა და სასუმელი და სხუაჲ ყოველივ[ე.] |

4. გარნა თუ იშჳთ ოდესმე სტუმართმოყუარებისა მიზეზითა, იქმნას [მო]|მატებაჲ საჭმელთა რათაჲმე ბრძანებითა მოძღურისაჲთა, ესე ფრიადც[ა] | ჯეროან არს და ძუელ-მცნებაჲ, რომლისა მიერ ვიეთმე, ვითარ იგი არა | უწყოდეს, ანგელოზნიცა ისტუმრნეს.

განესუენებოდენ უკუე | სტუმართა, რომელთა თანა დედაკაცი არა იყოს და უფროჲსღა იშჳთ|თა, გინა შორით მოსრულთა, ცხად-არს ვითარმედ მიზეზითა ლოცვისა|თა, ერთ და ორ-დღეცა, და მესამესა დღესა წარვიდოდენ გზასა თჳსსა. |

5. ოჳკუეთუ ვინ დიდი და საპატიოჲ სტუმარი შემოვიდოდის, გინა ეპი|სკოპოსი, ანუ აზნაური, ანუ საპატიონი ვინმე მონაზონნი, ამა[თ, ვი]| თა წესია, ტრაპეზით ემასპინძლებოდის. და თუ ქუემ[ოჲ] რ[ომელი]| იყოს, მონაზონი გინა ერისკაცი, და არავის თანა საქმე ედვას ძმათაგან | თჳნიერ ლოცვისა, და ტრაპეზისა გაღებასა არა ღირს-იყოს, [არამედ] | ესევითართა მოძღურისა და დეკანოზისაგან ემასპინძლებოდის[ს]: ამ[ისათჳსცა] | განმიწესებია მათთჳს ნამეტნავად გასაყოფელი, რაჲთა ესევითართ[ა სტუ]მართა იგინი გაისტუმრებდენ. და თუ ნათესავი ანუ მეცნიერი იყოს ვისა|მე ძმათაგანისაჲ და არა ლოცვისა მიზეზითა მოსრულ-იყოს, არამედ | სხჳსა რაჲსმე საქმისათჳს, ამას თჳთ მან უმასპინძლოს, რომლისა თანაცა | აქუნდეს საქმე. ხოლო მრავალმრონინეთა1 მათ და მიწყითთა მთხოველ|თა მეკარე განისტუმრებდეს. არა ჴელეწიფების მიმოვლად სახლი|თი-სახლად შინაგან მონასტრისა.

6. საჴმარ–არს რაჲთა ყოვლად განკრძალული ერთი  და ღმრთისმოშიში მონაზონი მესნეულედცა განჩინებოდის და უძლური  მყოფთა ძმათა ჰმსახურებდეს ყოველსავე საკმარსა მათსა: დღითი-დღე ს[ამ]გზის მოჰვლინდეს და მოიხილვიდეს და საწესოსა მიართუმ[იდეს] | მათსა ტრაპეზით. და სხუაჲ რაჲცა უჴმდეს სნეულთა და უძლურად მ[ყოფთა]| ძმათა, უშურველად მიეცემოდის ტრაპეზით და ნუმცა რაჲ მო კ[ლ]|დების საჭიროდ საჴმართაგანი, რომელიცა იყუოს და იპოებოდეს. |

7. გარნა15 ვინაჲთგან ყოვლითკერძო უზრუნველობისა და უმოქენეობისა | [ძმ]ათაჲსა მეძიებელ ვარ, და რაჲთა არა რაჲთ ივნენ ნაკლუ|ლევანნი, გაუჩინე საჩოჴედცა: რაჲთა მოძღუარსა ვიდრემდე, ვითარცა მწყემსს | სულიერსა და უცთომელსა წინამძღუარსა, მიეცემოდის ექსი16 დუკატი. | ხოლო დეკანოზსა და იკონომისსა ოთხ-ოთხი დუკატი და რომელნიცა სამ|ჴროსა ღირსქმინ-იყვნენ ძმანი და მონასტრისა პატრონთადა თაყუანე|ბულ იყვნენ, თან სამ-სამი დუკატი. ეგრეთვე მწირველტა, | რომელთაცა მკითხველ-კანანახობაჲცა შეეძლოს, მემჴრეთავე | ტანა, სამ-სამი დუკატი მიეცემოდის. მეჭურჭლესა და მეტრაპეზე[სა]17 | და კანდელაკსა და იპტირიტისსა ესრევე სამ-სამი დუკატი. ხოლო მეორესა | დასისათა, რომელთაცა წირვისა მეტი სხუაჲ საჴმრობაჲ არაჲ შეეძლო[ს], | ამათ [ორ-]ორი დუკატი აქუნდეს. და მესამისა დასისათა, ესე იგი არ მწირთა, ბოტინატი და დოკატი მიეცემოდის. ხოლო მსახურთა სატანისა?მოსლედ მწირთავე სწორად ჰქონედს ბოტინატი და დოკატი.

8. [ე]გრეთვე და პურიცა და ღვინოჲ გაუჩინე: რაჲთა მიეცემოდის მოძღუარსა | რვაჲ გრივი პური, ოთხი წმიდაჲ და ოთხი ქრთილი და სა|მი საპალნე ღჳნოჲ. და ეკონომოსსა ექუსი გრივი, სამი | წმიდაჲ და სამი ქრთილი და ორი საპალნე ღჳნოჲ. ხოლო უთავადესთა ძმათ38, რომელთა :გ:გ: დუკატი აქუს სა|ჩოჴედ, ამათ პური ორი გრივი წმიდაჲ და ერთი ქრთილი მიეცემო|დის და თჳთო საპალნე ღჳნოიჲ. და მეორესა დასისათა, რომელთა | წირვისა მეტი არაჲ შეეძლოს, ღჳნოჲ თვთოჲ ცალი მიეცეოდის, | გარნა პური ვითა თავადთა ძმათათვჳს დაგჳწესებია. ეგრეთვე [ამ]ათთჳს ხოლო მწირთა პური თჳთოჲ გრივი წმიდაჲ და თჳთოჲ ქრთილი და | ღჳნოჲ ოთხთა და ოთხთა თჳთოჲ საპალნე. |

[თ]ავი ე: ვითარმედ არავის ძმათაგანსა ჴელეწიფების თავნობად | და მოფარდულობად ღჳნისა ანუ სხჳსა რაჲსმე, არცა აღ|ნადგინებად მიცემაჲ საჴმართაჲ; და რაჲთა გამოუთხოვლად | მოძღუარისა არავის სადა ჴელეწიფებოდის წარსვლად გარეგან მონასტ|რისა; და არა ყოფისათჳს მეშფოთეთაჲსა; და არა შესვლისათჳს დედა|კაცისა თჳნიერ ჴლმწიფეთაჲსა; და არა ყოფისათჳს დიაკონთაჲსა; და თუ რათა მიზეზთათჳს შეიცვალე|ბის მოძღუარი წესისაგან თჳსისა, ანუ ძმაჲ განიჴადების მონასტრით. |

1. [ა]რავის ძმათაგანსა ჴელეწიფების მონასტერსა ამას შინა ვაჭრობად | და თავნობად ანუ მოფარდულობად ღჳნისა, გინა რაჲსაცა სხჳსაჲ; | არცა ვახშად აღნადგინებად გაცემაჲ საკმართაჲ მსოფლი|ოთა, გინა დაჭირებულთა ზედა და სისხლითა გლახაკთაჲთა განმ|დიდრებაჲ, რომელი ესე დიდისა უწესოებისა არს საზღვარ და || დასასრულ ანგაჰარებითისა სიბოროტისა და ვაჭრ[ობისა უ]ძჳრეს-არს, ნანდჳლვე სამართლად ითქუას მისსა მიმარ[თ: „სახელსა] | მამისა ჩემისასა სახლ სალოცველ ეწოდების, ხოლო თქუენ გიყოფიე[ს იგი ქუაბ]| ავაზაკთა“. რომელი არცა თუ ერისკაცთაგან ჯერ-არს ყოფად. უე[ჭუელად მყოფი] | ამისი დაიმკჳდრებს კეთრსა გიეზისსა და შიშთვილსა იუ[დაჲსსა.]|

ვინაჲცა რომელსაცა ძმათაგანსა ემხილოს ღჳნის მოფარდულო[ბაჲ], | გინა მევახშეობაჲ, მყის განიდევნოს მონასტრით და მოიკუეთოს | ყოველთვიურთ და მისსა ადგილსა სხუაჲ დაიდგინოს. |

2. არა რაჲ აღსზრავს და აღშფოთებს და განამწარებს მყუდრო[ებსა]18 | ერთსულთა ძმათასა, ვითარ მეშფოთე კაცი და ღულაჭრილი. ვ[ითარ]|ცა იტყოდის რაჲ მოციქული, ვიტარმედ „ყოველი რისხუაჲ და გულისწყრომაჲ და ჴდომაჲ [და]| ღაღადებაჲ და სიმწარე მოისპენ თქუენ შორის ყოვლით უკეთურებითურთ, ვითარცა ჰშუე[ნი]|ს წმიდათა“. რასა სხუასა გუასწავებს, თჳნიერ განშორებასა ამის ჩუეის[ა] | გან და ესევითართა კაცთაგან, რამეთუ ერთიცა მათგანი კმა-არს სრულისა და აღშფოთებად.

ვინაჲცა რომელმანცა | ძმათაგანმან იკადროს გინებად ანუ შეურაცხყოფად რაოდენ უმ|ცირესთაგანისა ვისმე ძმათაგანისა და ლალვად და ამბოხებად, ეგე|ვითარი იგი მყის მოისპენ და განიდევნენ მონასტრით. ხოლო ნუ ვინ გამოჩნდ[ე]|ბის მეშფოთისა და მომთვრალისა ასაბიად, რაჲთა არა ითქუას მის|თჲსცა: „იხილი თუ მპარავი, თანაურბიოდ[ე] მას“ და შემდგომი. და თუ ჴელ|უოს ვინ ასაბიობად ესევითარსა, იგივე პატიჟი დაითმინოს მანცა, [რამეთუ არს] | თავჴედი და დაუწყნარებელი. ხოლო განხილვოდედ ესე მწყემსისა[გან] [და უკუეთუ ორთაჲვე იყოს ბრალი და ორკერძოვე ცხად-იყოს მე[შ]|ფოტეობაჲ, სწორ-იყავნ ორივე კანონიცა. გინა პატიჟი, რამეთუ „მო“ნისა ღმრტისა არა ჯერ-არსო ლალვაჲ“, თქმულ-არს. და რაჲთურთით მეშფ|ოთესა და მაგინებელსა და მომთვრალესა არა აქუს შინა, რაოდენცა საჴმარნი იყვნენ ესევითარნი | იგი, განიჴადებიან მონასტრით, არამედ უფროჲსღა ფერჴნი მყუდროთა და მშჳდტანი სტკებ[ნიდენ.]|

3. არავის ძმათაგანსა ჴელეწიფების ოდესცა, უკითხავად და გამოუ|თხოვლად მოძღურისა, წასულაჲ სადაცა გარეგან მონასტრისა, | ზომცა დაეჭიროს, ერცა | რეცა თუ მონასტრისა, არცა თუ ჩემისა სამსახურისა ძლით. არამედ თანაწა|რუვალი თუ და საჭიროჲ საქმე დაემართოს ვისმე ძმათაგანსა, | წარვიდეს და აუწყის მოძღუარსა და გამოეთხოოს და ლოცვაჲ და კურთხევაჲ | მისი მიიღოს და რაოდენსაცა დღესა უბრძანოს მოძღუარმან, მეტსა არა | უჴმს დაყოვნებაჲ, რაჲთა არა ურჩებისა და უწესობისა კანონსა | თანამდებ ყოს თავი თჳსი. რამეთუ „მცირედ მცირედ შეჰყვაო ისრაელსა“, თქმულ |არს, და სხჳთ იტყჳს, ვითარმედ „მცირე იგი არა მცირე არს“. ხოლო უკუეთუ | ვინ გარდარეულებითა ამპარტავნებისაჲტა რამეცა ერთი გამოუთ|ხოვლად დაყოს გარეშე მონასტრისა, განიჴადენ მონასტრით ვითარცა თავ|ჴედი და შეურაცხისმყოფელი თჳსისა ცხოვრებისაჲ. |

4. საბრჴე ძლიერ და მსწრაფლ დამაკუეთებელ-არს სახედველთა მიერი19 | წყლულებაჲ, რომლისა მიერ ვჰპოებთ დაკუეთებულად პირველსაცა მამასა, რამეთუ| „შუენიერ იყოო“, თქმულ არს, „ხილვად“ და შემდგომი. ვინაჲცა ჰქონე უაღჳროჲ | ნუ უკუე და მრავალგზის კაპანთა შთააბნიის ზედამჯდომელი, ხოლო | ჰავჩუელნი აღგულავლენი და აღულაგმველნი თუალნი მრავალსახეთა სა|სიკუდინეთა სენთა და ბოროტთა წყლულებათა მოაწევენ მტჳრ||თველთა თვისთა ზედა. გარნა წინასწარმეყუელი იტყოდის რაჲ: „ვიდოდეთ ბჭეთა | მიმართ ჩემტა და ქვანი გზისაგან განყარენით“. სხუასა არა რას გულისჴ|მავჰყოფ, თჴნიერ რაჲთა ყოველნივე დაბრკოლებისა მიზეზნი მოისპნენ და | უჩინო იქმნენ საშუალებისაგან ძმათა კრებულისა.

ვინაჲცა განვაწე|სებ ამას, რაჲთა ყოვლად-ყოვლითურთ უვალ-იყოს დედაკაცისაგან მონასტერი და ნუ რაჲს | მიზეზისათჳს ნუ შევალს მას შინა, თჳნიერ ჴელმწიფეთაჲსა; და ჩუენისა სახ|ლისათა, უკეთუე საჭირო იყოს თანაწარუალისა მიზეზისა და ყოველთა | თანამდებისა ძლით; და მაშინა მყის განჶშორნენ და ღამესა ნუმცა ვინ დაჰყოფს მას შინა ნუ ოდეს, რაოდენცა დაეჭიროს. ნუცა ვისსა | სენაკსა შევალს დედაკაცი, დედაიღა თუ იყოს მისი, ხოლო ამის მიზეზ|ისა გარეშე სხუებრ, არცა ჩუაენისა სახლისაგან ჯერ-არს შესვლაჲ დედაკაცისაჲ მონასტერსა შინა.

5. ნუცა დიაკონი იზრდების მას შინა, გინა უწუერუ|ლი ყრმაჲ. ნუცამცა ვინ იკადრებს თჳსსა ნათესავსა, გინა ძმასა, | ანუ შვილსა უჰასაკოსა და უწუერუელსა შემოყვანად მონასტერსა შინა, ნუ რომლისა მიზეზისა მოღებითა. ხოლო უკუეთუ ვინმე გლისპობდეს | და შლიდეს წესსა მონასტრისასა და ჴელყოს განრყუნად მონასტრისა და | გატეხად ტჳპიკონისა და შემოიყვანოს ყრმაჲ უჰასაკოჲ და ერთიცა ღამე | დაყოფიოს, გარეშე ყოვლისა ხუაშნისა მეყსეულად მითურთ განიდევნოს | მონასტრით და მოიკუეთოს ვითარცა ასოჲ დამპალი.

კუალადცა მასვე დავამტკიცებ, ვითარმედ ყოვლად რაითურთით არავის ჴელეწიფების | უწუერულისა ყრმისა, გინა დიაკონისა შემოყვანად მონასტერსა ამას შინა | საყოფად, გინათუ დიდბეულისა შვილი იყოს ანუ აზნაურისა, არცა | თუ ჩემი სახლისა თუ იყოს. ნუცა ნუცა ვისისა შეპოვნებისათჳს | დაჰჴსნის ვინ წესსა ამას, ნუცა თნებისა ძლითა კაცობრივისა წყე|ვასა მოიხდის თავსა თჳსსა ზედა. და განმარტებით ითქუმოდენ, ვითარმედ ვითარცა | იგი მდედრისთჳს განმიწესებიეს, ეგრეთვე მსგავსად და უწუერ|უისათჳს განვაწესებ, რაჲთა ყოვლად-ყოვლითურთ უვალ-იყოს მონასტერი ესე ესევითართა პირთაგან. ხოლო უკუეთუ ვინცა და რამანცა გუარმან კაცმან | იმეცადინოს დაჴსნად კეთილსა ამას წესიერებასა და კანონსა ამის მო|ნასტრისასა, ზეგარდამოჲთა რისხვითა დაჰჴსნას იგიცა ღმერთმან გან|სახრწნელსა შინა ულხინებელსა და დაუსრულებელსა და დასტე|ხენ მას ხუთ-ქალაქთაებრ სოდომიანთა წარმოიცალიერენ | საქანალი რისხვისანი მას ზედა, ამენ! ხოლო რომელმან მტკიცედ იპყრას და | დაამტკიცოს, დაიმკჳდრენ შეუძრავი სასუფეველი და უმიმწუხრაჲ ნათელი. |

6. „თქუენ ხართო მარილნი ქუეყნისანი“, ჴმობს ეუფჱ წმიდათა შინა სახარებათა, რომელი | ესე წინამძღუართათჳს ეყვის და მოძღუართა, რომელთადა რწმუნებულ-იყოს წინამჯდომელობაჲ ეკლესიისაჲ. ვინაჲცა მართლისა თჳთებაი ესე ა|რს, რაჲთა პირველად | თჳთ მწყემსი ყოველთა სახე კეთილის ექმნებოდის, ხოლო ურჩთა და თავჴე|დთა ძლიერად ამხილებდეს. და რომელნიცა კურნებასა მიითუალვიდენ, ამათ | შეიწყნარებდეს, ხოლო უკურნებლად დადგრომილთა მოიკუეთდეს || და გარე განხთხევდეს, რაჲთა არა ყოველსა გუამსა განეზაოს სიმპალე.

ვინაჲ|ცა უკუეთუ მოძღუარმან გინა დეკანოზმან თნებისათჳს ვიეთისამე და შე|პოვნებისა რაჲსმე კაცობრივისა, ანუ მიზეზითა თჳსებისაჲთა, გინა | თუ ვნებულისა მეგობრობისა ძლით, ჰხედვიდენ რაჲ უწესოდ | მავალთა და შეურაცხისმყოფელთა ამათ განწესებათასა და არა | სწურთიდენ, არცა ამხილებდენ, რაჲთა ანუ განიკურნნენ, ინებონ | თუ, და უკუეთუ არა, რაჲთა განიჴადნენ, თჳთ იგინი დაკლებულ-იქმნენ პატივისა|გან თჳსისა და ერთად მორჩილთაგანად იქმენინ.

7. ხოლო უკუეთუ ორგულობაჲ გამოაჩნდეს ვის მონატრისა პატრონთაჲ, ანუ მოხუეჭაჲ მონასტრი|სა და ეკლესიისა ნაქონებთაჲ, ანუ ქრთამისა აღებითა გარდა|ქცევაჲ ჭეშმარიტებისაუ, გინა რაჲცა გუარი საზაგელისშეძინებისაჲ | და მოხუეჭისაჲ, სრულიად განიჴადნენ მონასტრით.

8. და უკუეთუ მოძღუარმან, | გინა დეკანოზმან, გინა იკონომისმან უდებებად გასცენ თავი თჳსი და, | სენაკტა შინა მოსუმურობათა მიდევნებულნი, უგულებელს ჰყოფდენ | საქმესა მონასტრისასა და გარეშე საჭიროჲსა მიზეზისა ზედაჲ .ზედა ეკლესიისა ლოცვასა დააკლდებოდენ, გინა ტრაპეზს შესვლასა უდებ ჰყოფდენ, | ამათ წარუწყმედიეს თავი თჳსი, ვითარ ძალ-უც ცხოვნებათ სხუათა? ვინაჲცა | მყის შეიცვალნენ პატივისაგან თჳსისა. და უკუეთუ შემდგომად ამისსაცა ეგე|ვიტარადვე იქცეოდენ, განიჴადნენ მონასტრითცა.

9. იტყჳსსაღმრთოჲ | მოციქული განსხადებულად, ვითარმედ „არცა მეძავთა, არცა კერპთმსახურთა, | არცა მემრუშეთა, არცა ჩუკენთა, არცა მამათმავალთა, არც ა|ნჰაგართა, არცა მპარავთა, არცა მომთვრალეთა, არცა მაგი-|ნებელთა, არცა მტაცებელთა სასუფეველი ღმრთისაჲ ვერ დაიმკჳდრონ“. ხო|ლო ნუ იყოფინ, რაჲთამცა იპოა ვინ ესევითართა მოქმედი მონასტერსა ამას შინა. | გარნა უკუეთუ ემხილოს ვის მცირეთა გინა დიდთაგანსა ერთიცა ამა ზემოთქმულთა ბრალთაგანი, შეუნდობელად განიჴადოს მონასტრით. ხოლო ნუ აღტაცებით იქმნების ესე, არამედ გამოძიებითა მრავლ|ითა განიხილვოდენ ესევითარნი შესმენანი, ვინაჲთგან მრავალგზის | აღბორგებულნი ვინმე ეშმაკისაგან აღიჭურვიან საეშმაკოთა რათმე | შურმტერობათა ძლით ცილისწამებდცა. და უკეთუ ცილი დაე|წამოს ვისმე, რომლისა გამოჩინაბაჲ ვერღარა შეუძლოს, ცილისმწა|მებელი იგი, ფრიადითა შეურაცხებითა განქიქებული, განიდევნოს მონასტ|რით და ნაქონები მისი ძმათა განიყონ.

10. უჴმს მოძღუარსა ფრიადითა | კრძალულებითა პყრობაჲ | ამათ შინა აღწერილთაჲ და საქმით სრულყოფაჲ | ამათ შინა აღწერილთაჲ და რაჲთა თუალუხუავად ამხილებდეს ყოველთა|ვე გარდამავალთა და თჳთ თავსა თჳსსა სახედ კეთილისად მისცემდეს ყოველთა. ||

11. განგჳწესებიეს, რაჲთა სასწყიდელი ყოვლად რაჲთურთით არაჲ ვისგან აიღებ|ოდის ძმად დაწესებისათჳს: არა მემჴრეტაგან, არა მირველ|თაგან და არცა მწირთაგან. ხოლო უკუეთუ იკადროს მოძღუარმან, ანუ იკონომ|ოსმან, გინა დეკანოზმან, გარდარეულებითა ვეცხლისმოყუარებისაჲთა, | აღებად ქრთამისა რაჲსმე ფარულად გინა ცხადად და ემხილოს, | დაკლებულ-იქმნეს თჳსისა პატივისაგან. რამთუ სადა „ძირი ყოველთა ბოროტთაჲ რომელ|-არს ვეცხლისმოყვარებაჲ“ დამკჳდრებულ-იყოს მუნ, ნამეტნავ-არს მიერ | მოლოდებაჲ კეთილისა რაჲსმე ოდესცა. რამეთუ „ბოროტთა თესლთაო“, თქმულ-არს, „ბოროტ ნამ|უშაკევნიცა“.

12. მორჩილებასა და სიმდაბლესა ვჰპოვებთ თანა|ნერგად სათნოებითისა ცხორებისა, რომლისა თჳნიერ შეუძლებელ-არს წარ|მართებაჲ მონაზონებითისა მოქალაქობისაჲ. საჭიროდ უკუე უჴმს ყოველთა|ვე ძმათა მორჩილებაჲ მწყემსისა და მამისა მათისა სულიერისა, კეთილ|ითა სჳნიდისითა და შიშითა ღმრთისაჲთა, ყოველსავე სამსახურსა მონასტრისასა, | რომელსაცა უბრძანებდეს, და არა შთავრდომაჲ ბრალსა ურჩებისასა. | რამეთუ „ურჩებისა ნაყოფი სიკუდილი არსო“, თქმულ-არს. ვინაჲცა უკუეთუ ვინ, გა|რდარეულებითა სილაღისაჲთა, ურჩ-ექმნებოდეს მოძღუარისა ბრძანებასა, შეპყრობილი ცუდადმზუაობრობისა ვნებითა, დაიყენოს ტრაპეზს შესვლისაგან და დაეჭიროს საწესოჲცა მისი; ხოლო უკუეთუ დაადგ|რეს ურჩებასა ზედა თჳსსა უკურნებლად, განიჴადოს მონასტრითცა.

თავი ვ: მონაზონთა სოფელს ჴელისუფლად არა დადგინდებისჳს; და ვითარმედ | მამულოვნობით არავის ჴელეწიფების მოგებად სენაკისა, გი|ნა ვენაჴისა, გინა ეგევითარისა რაჲს; და შვილებულ გაზრდიტა ძმად | ვერ დაწესებისათჳს; და ვითარმედ არავის ჴელეწიფების ხდილობითი|სა მოსუმურობისა მიდევნებად.

1. სოფელთა და აგარათა შინა მონასტ|რისათა სანიადაგოდ ჴელისუფლად ნუმცა ოდეს დაიდგინების მონაზონი, | არამედ ერისკაცნი დაიდგინებოდენ, მოძღუარისა და კრებულისა ბრძანებითა. | და უკუეთუ ოდესმე ეგევითარი რაჲმე საქმე დაემართებოდის, რომელ ერისკაცითა არ გაიმართვოდეს და დიდი იკონომოსი უცალო იყოს სხუათა | რათმე სამუშაოთა და საურავთაგან და მონაზონსა დაემართებოდის წას|ულაჲ, მწირთაგანი გაიგზავნებოდინ ყოვლითკერძო გმოცდილნი | და ყოველთაგან წამებულნი პატიოსნებისათჳს და მოღუაწებითისა ცხორებისა მათისა, | მჴცოანნი ჰასაკითაცა და გონებითა. ესევითარნი წარვიდოდენ, | უკუეთუ საჭიროდ საჴმარ-იყვნენ სამსახურად მონასტრისა. ხოლო მღვდელნი | და მთავარდიაკონნი ჯერ-არს რაჲთა საღმრთოჲსა დიდებისმტყუელებისათჳს მოცალე | და განკრზალულ-იყვნენ და მსახურბისათჳს ეკლესიისა წესთაჲსა | უწმიდესად და ღირსად, და ღმრთისმიმაახლებელისა მღვდელმსახუერპლეობისა, ვიარცა ღირს-არს და შუაენის მარადის შინაგან წმიდისა წმიდათაჲსა | შემავალთა და სიწმიდისადა უგანწმენდოლოსობით მიახლოებულთა, რაჲთა | საუფ[ლოჲს]ა ბრძანაბ[ისა]ებრ ბრწყინვინედ საქმეთა მიერ სათნო[თ]ა ღმრთი|სათა, რომელთა მხედველთა აღძვრიდენ დიდებისმეტყუელებად ღმრთისა [მიმართ.]|

2. ამისათჳსცა მოვსპე მამულობით ქონებაჲ აგარაკთა, ვენაჴთა20 და თუნდა ორნატთა, რაჲთა სახიობაჲ (sic!) ანგელოზებრივისა მოქ[ალაქო]ბისაჲ [არა მოიშალოს] | და [და]ხრწ[ევაჲ] ექმნებოდეს ამათგან, ვითარცა წ[მიდათა] მოციქ[ულთა] კანონისაგანცა | გან[გდებულისა] და ყოვლადმსოფლიოთა კ[რებათა]განცა, და ვითარცა მიზეზი | ნ[ივთთმოყუარებისაჲ და საძაგელისშეძინებისაჲ, ვაჭრობისა და მოფარდულობისაჲ].|

3. ეს[რეთ განგჳწესებია] მ[ონასტ]ერსა ამა[ს] ჩუენსა [შინა], რაჲთა შვილ[ებული] ძმად21 | [ვერ დაი]წესებოდეს. | | [ნუმ]ცა ვი[ს] უკადრები[ეს] მამულობით მოგებაჲ სენაკთა, აგარაკთა, | ვენაჴთა, ანუ ორნატთა, რაჲთა უცხო იყვნენ ყოვლისა მსოფ[ლიოჲ]სა და ქუეყ[ანისა | საქ]მეთ[გან], ვითა საქმეთაგან ანგაჰარებისა, გინა ვერც[ლისმოყუერე]ბისა, რაჲთა ე|სეცა აღმოიფხურას, ვითარცა მიზეზი მრავალთა ბოროტთაჲ.

4. არა[ვის] ძმათაგანსა ჴელეწიფების შემდგომად სერობის გამ[ოსვლისა] ძმისა მე|ორისა სენაკსა მ[ისლ]ვ[ა]ჲ. ნუმცა იქმნების სენაკით[ი]-სენაკად ხდილობითი | მოსუმურობაჲ22 და მოძღ[ური]ვ ჴუმევაჲ ღუნისჲ (sic!), | გინა კადრებაჲ ოდესცა [ძილისპირთა] და დასდებელ[თა თქუმისაჲ და] || ვჰრიდებ თქუმად თუ საეშმაკოჲსა გალობისაჲ. რამეთუ ნამდჳლვე ღჳნითა განბრძნობილი ვერა რას ირგებს. და რაჲთა არა ითქუას მათდა მიმართცა, | ვითარმედ „რომელთა ღმერთ მუცელი არს და დიდებაჲ მათი სირცხჳლსა შინა“. რამეთუ წერილ|-არს: „ნუ დაითვრებით ღჳნითა, რომლითა არს სიბილწე“. და ვითარმედ „მომ|თვრალეთა სასუფეველი ღმრთისაჲ რა დაიმკჳდრონ“. და სხჳთ იტყჳს: „ყოველი | სიტყუაჲ დამპალი ნუ გამოვალნ პირით თქუენით, ვითარცა შუენის წმიდათა“. | ხოლო ნაყროვნებასა, დედასა სიბილწისასა, ნუცამცა ადგილი | აქუეს თქუენ შორის. რამეთუ ვითარცა იგი პირველი განვრდომაჲ ჭამისა მიერ იქმნა, უე|ჭველად პირველი ხარისხი მოღუაწებითისა მოქალაქეობისაჲ. თჳნიერ მარხვისა | და კრძალულებისა, პოვნად შეუძლებელ-არს. ვინაიც გევედრები, |რაჲთა სრულიად მოისპოს მრავალთავი ესე ვეშაპი საღმრთოჲსა ამის მწყობ|რისაგან, რაჲთა რაჲთურთით არა იყოს უქმსიტყუაობაჲ და ვნებული მე|გობრობაჲ და ხდილობით მოსუმურობაჲ, არამედ თითოეული თჳსსა სე|ნაკსა შინა შეევედრენ კრძალულებით კანონსა თჳსსა განწესებულსა | და მყუდროებითსა დიდებისმეტყუელებასა, რომლითა მხოლოჲ მხოლოსა მას| მიეახლების მიუახლებელსა, და შეეტრფვის და არისურვებს23 | სატრფოსა მას და სასურველსა, არსთა ცხოვლობისასა, და ხე|დავს განწმენდილითა გონებისა თუალითა ზეშთაამაღლებულთა მათ გონება|თაგანაცა უხილავსა და მიწდომად შეუძლებელსა, მეტყუელი: „შეეძერ|წა სული ჩემი შემდგომად შენსა და მე შემეწია მარჯუენემან შენმან“.|

თავი ზ: შემოსაწირავისათჳს თუ ვითარ ჯერ-არს განყოფაჲ; და ვითარმედ ძმაჲ | რაჲ მიიცვალებოდის, ვერ ჴელეწიფების დატევებად თჳსთა და | ნათესავთა ნაქონებისა და თჳსისა; და რაჲთა ერთი აღაპი ტრაპეზით გა|რდაიჴდებოდის ახალმიცვალებულისა ძმისათჳს; და მას დღესა | ყოველივე მღდელნი და დიაკონნი უსასყიდლოდ შეიმოსებოდენ მისთვის24.|

1. შემოსაწირავსა, რასაც ვინ საწირავად შემოსწირავდეს, ვითა | წესია, მას მწირველნი გაიყოფდენ და ჯამსა უწირავიდენ, და რასაცა | ვინ სართოდ შემოსწირავდეს, მისგან ნახევარი საჭურჭლესა სა|ეკლესიოდ დაიმარხვოდის, და ნახევარსა სხუასასწორად გაი|ყოფდენ მემჴხენი და მწირველნი და მწირნი, და სწორად ულოცვიდენ, | ხოლო მღვდელყოფილთა და მთავარდიაკონთა მღდელთავე თანასწორად | მიეცემოდის და მთავარდიაკონობისათჳს გინა მღვდელყოფილობისა ოდენ ნურაჲ დააკლების, | სხუაჲ თუ საკმარობაჲ შესწევდეს. და თუ არა, ეგევითარისავე მღვდელ|ისა სწორად მიეცემოდის მათცა. და მატიანეთა ჩასაწერლად რა|საცა ვინ შემოსწირავდეს, მას მღდელნი და მწირნი სწორად გაუყოფდენ.|

2. ხოლო არავის ძმათაგანსა ჴელეწიფების მონასტრით განღებად ნაქო|ნებისა თჳსისა ჟამსა ამიერ მიცვალებისა თჳსისასა, რომელმა თჳსთა გინა | ნათესვთა უანდერძა იგი, რომელთაგან ერთგზის ჯმნილ-არს ჟამსა მონაზონად | კურთხევისასა.

3. ხოლო ჯერ-არს რაჲთა ყოველთავე მღვდელტა და დიაკონთა მესამესა დღესა | ჟამი უწირონ უსასყიდლოდ ძმასა მიცვალებულსა, და აღაპიცა | გარდაეჴადოს მასვე დრესა ტრაპეზულითა სჴმრითა, და ყოველთა | ძმათა ულოცონ და შეუნდვეს ღმერთმან სულსა მისსა:|

4. ძმაჲ რაჲ მიიცვალოს, თუ ანდერძი დაეწეროს, მისისა ანდერძისა | მსგავსად განეგოს ყოველი საქმე მისისა სულისაჲ. ხოლო უკუეთუ უანდერძოჲ | აღესრულოს, რაჲცა იპოოს მისი შუა გაიყოს და ნახევარი მაშინვე | აკმარონ სულსა მისსა, ვითაცა მოძღუარმან ბრძანოს დაგანაწესოს, | და ნახევარი საეკლესიოდ დაიდვას საჭურჭლესა შინა მსისავე სულისათვის.

5. ჩუანისა სახლის აზნაურნი და თუნდა მსახურნი შმოლაზუნდე|ბოდენ, და ჩუენგან და ჩუენისა სახლისა კაცისაგან მონასტერს შეშუებასა და | დამკჳდრებასაღირს-იქმნებოდენ, ესე მონასტრისა პატრონთაგან გააჩი|ნებოდეს: თუ ნამსახური იყოს და საპატიოჲ აზნაურისშვილი, მწირვ|ელთავე ტანა დაიწესებოდეს პურითა და ოქროჲთა და ჯდომი|თა, ყუელაჲთა. კუალადცა ესევე ვთქუათ: თუ დიდად საპატი|ოჲ და ნამსახური არ იყოს , ნუ იკადრებს მწირველტა თანა დაწესე|ბასა. და უქუეგანესი იმათი მსახური, რომელიცა მონასტერს შეშუებისა | და დამკჳდრებასა ღირს იქმნებოდეს, მწირთა თანა დაეწესებოდეს ტანი|საოსითა, ოქროჲთა, პურითა და ყოველითა საწესოჲთა საქმითა.|

1. სრულითა სასოებითა მეუფისა და მაცხოვრისა და მჴსნელისა შუენისა | ქრისტეს მოწყალებათაჲთა და მინდობითა წმიდისა მთავარმოწამისა მისისა შე|წევნითაჲთა, მიწამან და მონამან მჴარგრძელმან, დიდითა გულ|სმოდგინბითა განგებაჲ ესე აღვწერე მონასტრისა ჩემისათჳს, რომელი | ესე აწვე საქმით სრულქმინლ არს25 ყოვლითურთ ჩემ მიერ და უმეტესისა | შეძენისათჳს დამიც სასოებაჲ ყოვლითურთ |უმიზეზო ქმნილა მონასტერი ესე ჩემი მოღუაწებით და სარმთოდ შემტკბ|ობელთათჳს მონაზინებისათა. და რომელნიცა სოფლისა ნივთთადა არ | შესჭუალულ არიან მონასტერს მყოფნი, ეგევითართა მათ უდაბნოჲს|მოყუარეთა და ყოვლად სოფლით განსორებულტა, მათ მიერ უმანკოჲთა გონებითა განი|ხილვოდინ ჩემ მიერ ყოვლად სასოებით და და გულსმოდგინებით აღწერილი ესე | ანდერძი საღმრთოჲსა განგებისა ამის უდაბნოჲსათჳს და მას შინა საღმრთოჲსა | მოღუაწებისა აღმას. რულებელთათჳს, რომელ სამეფოსა ჩუენსა უდაბნო-ქ|მნით და ყოვლითურთ საღმრთოდ განწესებით, ზომიერად და ჯეროვნად რაო|დენნი მწირველნი და მწირნი მინასტრისა ამას ჩუენსა განგჳწესებიან | სურვილითა ღუწისაჲთა საღმრთოდ განკუთვნილთა მადლთ მათთა|გან, ეომელ ჩუენსა სამეფოსა აზნაურსა თჳსისა მონასტრისათჳს არა|ვის დაედვას ესრეთ სასოებაჲ უდაბნოდ განწესებისაჲ და სურ|ვილით და წადიერებით ზედამდგომელობაჲ ყოვლითა გონებითა, ვითარ მე.|

2. აწ უკუე ვევედრები სიწმიდესა და მადლსა თქუენსა, წმიდანო და ღმერთშემო|სილნო მამანო, რომელნიცა წადიერ ხართ მონსტერსა ამას ჩემსა დამკჳდ|რებად, რაჲთა მტკიცედ ეგოს ანდეძი და განგებაჲ ესე ჩემი თქუენ მიერ | და შემდგომითი-შემდგომად დამკჳდრებულთა უდაბნოსა შინა ჩემსა. და არა | არცხჳნოთ სასოებასა ჩემსა და არღარა შემოიხუნეთ ნივთნი სო|ფლისანი სამკჳდრებელსა ამას შინა ჩემსა და ყოვლითურთ უდაბნო-ქმნით | იპყართ მტკიცედ ძეგლი ესე, შეუხებლად ბიწთა ყოველთა. და | თქუენდა მიმართ მსახურებაჲ ჩემი სრულ იქმნებოდეს სასოებისა და სიყუარული|სა თქუენისათჳს.

3. და რომლნიცა სასოებასა და განგებასა ამას ჩემსა ეცრუვნეთ | და რომელნი ძეგლს ამას შინა განწესებულან საჴმარნი ტრაპეზისანი, | უხუებით მოუკლებელნი ყოველთა დრეტანი, და კუალად სატანისამოსლედ მიცე|მულნი და სატუმროდ მოცემული პური და ღვინოჲ, თჳნიერ ამისსა | რაჲცა ვინ მოიანგაჰროს საჴმართაგანი და დაიუნჯოს გარე|შე ამათ ჩუაენგან განჩენილთა და აღწერით დამტკიცებულთაჲსა და || გეეზის წყევაჲცა არ მოიგონოს და განცხდნეს ამას შინა, ამა | საშინელთა წყევათა ქუეშე იყავნ ქუემოწერილთა და სასჯელი|მცა მიეჴადების რისხვისა ღმრთისაჲ დაუსრულებელი.

4. და ვინცა ესე | განგებაჲ და განწესებაჲ უდბნოჲსა ჩუანისაჲ, დიდითა სასოებიტა და წა|დილითა დაწერილი ჩუენგან, ვინცა და რამანცა გუარმან ქრისტენემან კაცმან, | გინა უდაბნოსა შინა ჩემსა მყოფმან, რაჲსაცა მიზეზისა მოღებითა | შევალოს, შეცვალებულმცა არს სჯულისაგან ქრისტიანეთაჲსა განუ|რისხდებისმცა ჭეშმარიტი ღმერთი მამაჲ, რომელი იქმნა მიზეზ ძისა შობითა და | წმიდისა სულისა გამოვლინებითა, განუსხდებისმცა ღმერთი ძე, სიტყუაჲ ღმრთისაჲ, | რომლისა მიერ ყოველნი წარმოიარსნეს ზეცისა და ქუეყანისანი, ხილულნი და | უხილავნი, განურისხდებისმცა ღმერთმთავარი სული წმიდაჲ, რომლისა მიერ | სრულ-იქმნეს სრულად და გონებად აღმნაკნი ზენანი ზალნი და სულნი ყოველთა წმიდათანი; კრულმცა არს, წყეულმცა არს ბუნებით ე|რთარსისა თაყუანისსაცემელისა ღმრთეებისა მადლითა; კრულმცა არს; წყეულმცა არს, სერისხულმცა არს სამგუამოვნოებით | აღსაარებულისა და ერთღმრტებით ქადაგებულისა და ღმერთად | ჭეშმარიტად თაყუანისსაცემელისა მამისა და ძისა და წმიდისა სულისა მადლითა; | კულმცა არს და შეჩუენებულ ძალითა და მადლიტა ყოველთა წმიდათა ზეცი|სა ძალათაჲთა; კრულმცა არს და წყეულ და შეჩვენებულ წმიდათა | და არმატებულთა სამწმიდაობისა დაუცხრომელად გალობისა შემ|წირველთა ქეროვიმთა, სეროფიმთა, საყდართა, უფლებათა, | ჴელმწიფებათა, ძალტა, მტავრობათა, მთავარანგელოზთა; | კრულმცა არს, განუჴმსნელცა არს, შეჩუენებულმცა არს მადლითა | ზენათა განწესებათა, მღვდელმთავრობითთა, ოცდაოთხთა მღვდელთა | და შჳდთა დიაკონთა, რომელნი გონიერთა საყდართა ღმრთისათა დაუცხრო|მელად შესწირავენ ზესთააღმატებულსა დიდებასა; და მე, სულკურთხეულისა | სარგისის შვილსა და შვილტა ჩემთა და მომავალთა ცოდვანი | და ბრალნი მიეჴადებიან სასჯელისა დღესა; | და ყოველთამცა მგმობართა თანა ყოვლად წმიდისა ღმრთისმშობელისათა და ძისა მი|სისა და ღმრთისა ჩუენისათა თანადაისაჯებიან და შერისხვითა საზა|რელითა პირისაგან ღმრთისა განვარდებიანმცა სასჯელად საუკუნოდ და | ცეცხლად უსრეტად გეჰენიისა ეშმაკისა თანა და მსახურთა | მისთა.

5. და რომელთაცა დამტკიცონ და მტკიცედ იპყრან დი|დითა სასოებითა და წადიერებითა დაწერილი და განგებაჲ ესე | მონასტრისა ჩუენისა ვაჰანისა ქუაბთაჲ, ძემან ღმრთისამან და ყოვლად წმიდამან | მშობელმა მისმან ყოველი გაგებული საღმრთოჲ და საკაცოჲ მათი დაამტ|კიცოს აქა საუკუნესა, ამენ!

6. ესე ძეგლი და განგებაჲ წე|ლიწადსა შინა :გ: გზის წაიკითხვოდეს ტრაპეზსა ზედა: ერთგზის | შემოსვლასა წმიდათა მარხვათასა, დღესა თევდორობასა; მეორედ წმიდასა სულისა მოსლ|ვასა; მესამედ ჯუარისამაღლებასა. ესე ვითა დაგჳწერია, წელიწადსა შინა | :გ: გზის წაკითხვაჲ ამის ძეგლისაჲ, რომელმანცა დააკლოს და არ | სრულებით წარიკითხვიდეს, ამათ ზემოწერილთა ქუეშე იყავნ.|

7. და უკუეთუ ვინმე მონაზონი შემოვიდეს და ძმათა თანა დაეწესებოდეს, | ესე ძეგლი სრულებიტ წარიკითხვოდეს: უკუეთუ ყოველთურთ გულ|სავსე იქნებოდეს და სიხარულით შეიწყნარებდეს წესთა ამათ, | თჳთცა დაეწესებოდეს ძმათა თანა; და უკუეთუ არა შეიწყნარ|ოს, ლოცვაჲ აქუს და კურთხევაჲ.

8. დიდნი კარნი ზღუდისანი დიდთა | მარხვათა უხარებოდე ნუ განეხუმიან, ცოტათა კართა | იარებოდენ, თჳნიერ ჴელმწიფე ანუ დიდებული არა შემოვიდ|ოდეს; ქრისტესშობისა მარხვათა და მოციქულთასა უშაბათ-კჳრაოდ და | უდღესასწაულოდ ნუ განეხუმიან; და ამათ სხუათა წინუკუანთა | დღეთა ოთხშაბათ პარასკევთა და ორშაბათსა ნუ განეხუმიან.

9. და || ვითა თჳთ სწერია ამას ძეგლსა სამგზის წაკითხვასა შედე|გად, რაჲცა მოშლილ-იყოს ამის ძეგლისა განგებაჲ, მის ჟამისა | მოძღუართა, დეკანოზთა და ჴელისუფალთა არა გაჰმართონ, | იგინიმცა არიან ამათ წყევათა და კანონთა ქუეშე, რომელნი ზემოით სწ|ერიან26.

:ქ: ო~: ი~ჳ: ქ~ე: ღ~ო: ჩ~ნო: რ~ისა მ~რ: სროლიქმნები

:ს ყ~ი: ჩ~ნდა: მონიჭებოლი: მ~დლი: მინდობითა შ~ითა:

: დავსწერ სიმტკიცესა წ~დისა ამის: მონ~სტრისასა:

:ჩ~ნ: ქ~ტს ~რ: ქ~ კ~ზი: გ~ი: რ~ი: ძეგლ~დ ყ~თა მონ~სტრთცა:

:კმასაყოფელ~რს: სადიდებლ~დ მ~თისა: და სალოც:

:ველ~დ27 ე~ე~:სა: მჴარგრძელისათ~ს: ნომცა: და

:იჴსნებიან: წესნი ზემოწერილნი ესე: და ნომცა შემოვ~ლს:

უდებებ~ჲ: გ~ნმრყუნელი კეთილთაჲ: ყ~თა აგარაკსო:

:ფელთა: მაწყენ~რნი28 სმ~რთოდ: წყევს~მცა:1 შ~ა არიან: -

:და ყ~ნი მჴნედ მ~ღწნი: და აღმ~სროლებელნი: ამის:

ძეგლის~ნი1: აკ~ხნეს ღ~ნიდა წ~ნ: დედქ~ლქმნ: -2