არმენიის საამიროს ამირები

  არაბები კავკასიის დაპყრობას იწყებენ 640-იანი წლებიდან. 654 წელს ჰაბიბ იბნ მასლამას ლაშქრობის შემდეგ ქართლი, სომხური და აზერბაიჯანული სამთავროები ხდებიან არაბთა მოხარკენი. VII საუკუნის ბოლოს მუჰამედ იბნ მერვანი (ყრუს მამა) აუქმებს სომხეთისა და არანის სამთავროებს და აყალიბებს სომხეთ-აზერბაიჯანის საამიროს. სწორედ მას უხდიდნენ ქართველი მეფე-მთავრები ხარკს თბილისში ამირას დაჯდომამდე. საამიროს ცენტრი იყო ქ. დვინი, ხოლო 752 წლიდან მეორე ცენტრი იყო ბარდავი. (ამიტომ სომხეთის პოლიტიკურმა ცენტრმა თანდათან გადაინაცვლა ჯერ ქ. ბაგარანში, შემდეგ ქ. შირაკავანში, 929 წ. ყარსში, ბოლოს 961 წ. ქ. ანისში .)  884 წელს ანისის მთავარმა აშოტ ბაგრატუნმა საამირო გააუქმა თავი სომხეთის მეფედ გამოაცხადა. 885 წელს ეს ფაქტი ცნო ხალიფამ, ხოლო 886 წელს ბიზანტიამ.

 მუჰამედ იბნ მერვანი 693–701

აბუ შეიხ იბნ აბდალაჰი 701-703

ოსმან იბნ ალ ვალიდი 704-705

კასიმი  705

აბდულა იბნ ჰატიმი 705-706

აბ ალ აზიზ იბნ ჰატიმი  706–709

მასლამა იბნ აბდ ალ მალიკი 709–715; 725–729; 731–732

ადი იბნ ადი ალ კანდი 715-717

ვალიდ იბნ აბდ ალ მალიკი  717

ომარ იბნ აბდ ალ აზიზი  717-720

ომარ იბნ ხუბაირა 721-721

მილაკ იბნ საფარი 721

ჯარაჰ იბნ აბდალაჰი 722–725; 729–730

ხარის იბნ არი ატ ტაი 725-727

ხაჯიჯად იბნ აბდალაჰი 730

საიდ იბნ ამრი ალ ჰარაში 730-731;  733–735

მერვან იბნ მუჰამედი  (ყრუ) 732–733; 735–744

ასიმ იბნ აბდალაჰი  744

ისჰაკ  იბნ მუსლიმი 744–750

მუჰამედ იბნ სული 750

აბუ ჯაფარ აბდულაჰ იბნ მუჰამადი  750

სალიჰ იბნ საუბაიჰი 750-751

იაზიდ იბნ ასიდი 752–754; 759-769; 775–780

ჰასან იბნ კალაბა 754-759; 771–775

სულეიმანი   755

ბაქარ იბნ მუსლიმი  769–771

ვადიმ ალ ასაბი 775

იაჰია იბნ ხალიდი 780-782

სავადა იბნ აბდ ალ ჰამიდი 782-783

ნუსაირი 783

ოსმან იბნ უმარა 783–785

რაულ იბნ ჰატიმი 785-786

ხუზაიმა იბნ ხაზიმი  786–787;  803-806

იუსუფ იბნ რაშიდი  787

იაზიდ იბნ მაზიადი  787–788; 799–801;

სულეიმან იბნ იაზიდი 788–790

დუკლა იბნ კოდ 790

ნასრ იბნ ალ ჯაჰრი 790-791

აბდ ალ კაბირ იბნ ალ ჰამიდი 791

ომარ იბნ აიუბი 792-793

აბუ საბაჰი 793

საიდ იბნ მუჰამედი 793-794

ხალიდ იბნ იაზიდ ას სულამი 794

ალ აბას იბნ ჯარირი 794

მუსა იბნ ისა 794-795

იაჰია ალ ჰარაში 795-796

აჰმად იბნ იაზიდ ას სულამი 796-797; 811

საიდ იბნ სალმი 798-799; 799

ნასრ იბნ ჰაბიბი 799

ასად იბნ იაზიდ აშ შეიბანი  801–802; 809-811

მუჰამად იბნ იაზიდ აშ შეიბანი  802–803

ალ კასიმი 803

ბიშრ იბნ ხუზაიმა 803-804

ისმაილ იბნ იბრაჰიმი 805-806

ნაიმ იბნ ბაშარი 806

სულეიმან იბნ იაზიდ ალ ამირი 806-807

აიუბ იბნ სულეიმანი 807

ალ აბას იბნ ზუფარი 807; 807-808; 813

იაჰია იბნ ზუფარი 808

აბდალაჰ იბნ მუჰამედი 809

ასად იბნ იაზიდ აშ შაიბანი  809-810

მუჰამედ იბნ ზუხაირი 810

მასრურუ 811

ისჰაკ იბნ სულეიმანი  811-813

ტაჰირ იბნ მუჰამედი 813

სულეიმან იბნ აჰმედი 813; 814-815

აბუ აბდალაჰი 814

ჰატიმ იბნ ხარსამა 815-818

იაჰია იბნ მაუდი 818-819

აჰმად იბნ იაჰია 819-820

ისა იბნ უჰამედი 820-823

მუჰამედ იბნ აბდალაჰი 823-824

ზურაიჰ იბნ ალი 824-825

აჰმად იბნ აბდ ალ ალაჰი 825-826

აბდ ალ ალა იბნ აჰმადი 826; 829

აბდ ალ ალა იბნ იბრაჰიმი 826-827

მუჰამედ იბნ ხუმაიდი 827-828

აბდალაჰ იბნ ტაჰირი 828-829

ხალიდ იბნ იაზიდი  აშ შეიბანი 829-832; 841; 842-844

იბრაჰიმ იბნ ზეიდი 829

იბრაჰიმ იბნ ათაბი 829-832

ალ ასფარი 832

აბდალაჰ იბნ მუსადი 832

აბდ არ რაჰმან იბნ ჰაკამი 833

ალ ჰასან იბნ ალი 833-835

ბიშრ იბნ ურვა 835

მუჰამედ იბნ სულეიმანი 835-837

მუჰამედ იბნ ხალიდ ბუხარ-ხუდა 838-839

ალი იბნ ალ ჰუსეინ იბნ-საბაყ ალ-კაისი 840-841; 841

ხამდუია იბნ ალი 841-842

მუჰამედ იბნ ხალიდი აშ შეიბანი 845-849; 857–862; 867-870

აბუ საიდ მუჰამედ იბნ იუსუფი   849–851

იუსუფ იბნ აბუ საიდი  851–852

ბუღა ალ კაბირ აშ შარაბი 852-856

იბრაჰიმი 856

ალი იბნ იაჰია  862–863

ალი აბას იბნ ალ მუსტაინი 863-865

ალ ალა იბნ აჰმადი 865-866

აბდალაჰ იბნ ალ მუტაზი 866-867

ისა იბნ შეიხ ალ შაიბანი 870–875, ნომინალურად  882-884

ჯაფარ ალ მუფავიდი 875-878

მუჰამედ იბნ ხალიდი 878