ყოფა-ცხოვრება ქვის ხანაში
ავტორი: ნინო ბარაბაძე
გათენდა ერთი მშვენიერი დღე. მძიმედ ავდექი საწოლიდან, რომელიც იატაკზე გაფენილ თივას წარმოადგენდა. შევიმოსე სელის პერანგით, გავიხედე გარეთ, რათა მეხილა ირგვლივ რა ხდებოდა. დღეს ის დღეა, როდესაც ახალი საქმიანობები უნდა შევისწავლო უფროსებისგან.
გამარჯობა, მე პალენინი ვარ. საკმაოდ მოზრდილი გოგონა და თითქმის გამოვედი ბავშვობიდან. დღეს მინდა ჩემი ოჯახი გაგაცნოთ, რომელიც სულ 5 სულიანია: მამა, დედა, მე, ძმა და და.
მე ერთ-ერთ დიდ
დასახლებაში ვცხოვრობ, მდინარის
ახლოს, სადაც სახლები ერთმანეთთან მჭიდროდაა დაკავშირებული, პატარებია და თითქმის ყველა ერთნაირია. ჩემი სახლი თიხის აგურებითაა ნაგები, რომელიც მამას ასევე თიხით შეულესავს. იატაკიც თიხატკეპნილია. სახურავად თივადაფარებული ჯოხებით მოწნული ჭერი გვაქვს, რომლის შუაში საკვამურია დატოვებული, რადგან კერიიდან გამომავალმა კვამლმა არ დაგვგუდოს.
სახლის გვერდით ბოსელია, სადაც ჩვენს მოშინაურებულ ძროხას, ხარს, თხას და ცხვარს ვაბინავებთ. ეს ძალიან გვიმარტივებს ცხოვრებას, რადგან აღარ უწევთ ჩვენს მამებს მუდმივად სანადიროდ სახიფათო მოგზაურობაში წასვლა, თუმცა-კი საქონელს საძოვარზე გადენა და დარაჯობა სჭირდება, რათა მგელმა და სხვა ნადირმა არ შეჭამოს.
ფრინველები არ
მოგვიშინაურებია, თუმცა ჩვენს საცხოვრისში ველური ფრინველები იკეთებენ ბუდეებს და ხანდახან მათი კვერცხის მირთმევაც შეგვიძლია, თუმცა ბევრი არ გვაქვს და ბავშვები ზოგჯერ ვჩხუბობთ მისი გულისთვის.
გვაქვს რელიგიური უცნაური ჩვევები, რომელთაგან ბევრი არ მესმის. მათთვის მსხვეპლის შესაწირად დასახლებაში ოთახი გვაქვს გამოყოფილი.
ბოლო დროს წინაპრების იატაკში დამარხვა დავიწყეთ - უფროსები ამბობენ, ამით მისი სული სახლს დაიცავსო.
ქალები გაშლილ ველზე, ნეოლითურ
დასახლების ახლოს ქალები ამზადებენ თიხის ჭურჭელს, სამკაულს, კოვზებს, დოქებს,
თეფშებს, ქვის ხელსაფვავით ფქვავენ ხორბალს, ძაფისგან ქსოვენ ტანისამოსს.
მამაკაცები ამზადებენ შრომის იარაღებს ქვისგან, ჯოხისგან, ობსიდიანისგან. ძალიან რთულია სახნავისებრი ჯოხების და საჩიჩქნების დამზადება, რაზეც მამა დღეების მანძილზე წვალობს. ამ დროს ვცდილობ შრომა შევუმსუბუქო, წყალი ან საკვები მივუტანო.
როდესაც თბილი ამინდები იწყება, ვიწყებთ მთელი დასახლება ერთად მიწის დამუშავებას, მერე თესვას და დროდადრო ნათესს ვუვლით, რომ საკმარისი მარცვლეული მოგვივიდეს და აღარ მოგვშივდეს. მოსავალს აცივებისთანავე ასევე ერთად ვიღებთ და სამართლიანად ვანაწილებთ თემში.
თემში ბევრი საერთო საქმე და საგართობი გვაქვს. ყოველ საღამოს კოცონებთან ვიკრიბებით და ბევს ვხალისობთ, ვიდრე ძილი არ მოგვერევა.
თემში მამაკაცები უფრო მეტი გავლენით სარგებლობენ. განსაკუთრებით თუ მოხუცები არიან. როცა რაიმე ჩხუბი ხდება, დავაა, ვინმე დანაშაულს იდენს, რამე ნადავლის განაწილებაა, ომია მოსამზადებელი, ტყიდან ორგანიზებულად შეშაა მოსატანი ან დასახლება გასამაგრებელი და ასე შემდეგ, იკრიბება უხუცესთა საბჭო, რომელზეც მოხუცი მამაკაცები ხმის უმრავლესობის და ძველი წესების მიხედვით წყვეტენ საკითხებს.
ჩვენ საკმაოდ წარმატებული თემი ვართ. მოსახლეობა საკმაოდაა, მოსავალიც საკმარისად მოგვყავს, ამიტომ ზოგჯერ მეზობელი თემები გვესხმიან თავს, რომ საკვები წაგვართვან. ამიტომ მამაკაცები ამზადებს საბრძოლო იარაღებს და ვარჯიშობენ ბრძოლაში. ბრძოლის დროს კი ყველაზე კარგ მებრძოლს ბელადად ირჩევენ. თუ ბრძოლას მოვიგებთ და მოწინააღმდეგეს ნადავლს წავართმევთ, მაშინ ბელადს სხვებზე მეტი ერგება, ხოლო დანარჩენს თანაბრად.
ერთ დღეს ბავშვები ტყეში
სეირნობისას ჩვენი დასახლებიდან შორს წავედით და უცხოთა დასახლება დავინახეთ,
რომელიც ჩვენთან შედარებით ძალიან ღარიბული იყო. ცეცხლის ჰქონდათ, მაგრამ არც სახლები ჰქონდათ, არც ცხოველი, არც ნათესები. ტანზე დათვის ტყავი ემოსათ და გამოქვაბულში ცხოვრობდნენ. მარტივი იარაღები ჰქონდათ კედლებზე ცხოველებს ხატავდნენ.
როდესაც შინ დავბრუნდით ჩვენი თავგადასავალი კონცონთან თანატომელებს მოვუყევით. ყველა ინტერესით ისმენდა ახალი ხალხის შესახებ და ბევრ კითხვას სვამდა. ბოლოს ცეცხლი ჩაქრა და ყველა დასაძინებლად წავიდით.
ავტორი: ქეთი ხარაბაძე
ერთი დღე ქვის ხანაში
ავტორი: ნიკოლოზ ქიმერიძე
გამარჯობა! მე ნი ვარ, მოზრილი ბიჭი, საშუალო სიმაღლით და ძლიერი ბეჭებით. ახლა ჩემი ოჯახისა და თემის შესახებ მოგითხრობთ. თემის ამბები მოგითხროთ. ჩვენ ვიცით ქვის იარაღების დამზადება. გვაქვს სახლები, რომლებიც ერთმანეთთან ახლოს დგას. ფორმით პატარაა. ჩვენი სახლის კედლები შელესილია თიხით, მამაჩემს ქვია, ზი დედაჩემს პო.
მამაჩემი დილას ადრე ადგა იმისთვის რომ იარაღები მოემზადებინა. დედაჩემმა ქოთანი მოამზადა, ცხეხლი დაანთო და პურის ცხობას შეუდგა. ამასობაში გათენდა და ჩემი და კი
ძროხის მოსაწველად გავიდა. ამ დროს მინდორში პატარებმა თამაში დაიწყეს.
იარაღების მომზადებისა და ხარების შებმის შემდეგ მამამ სხვებთან ერთად მიწათმოქმედება დაიწყო, რაც რთული და ხანგრძლივი საქმეა.
თემში რამე პრობლემა თუ ხდება, ყველაფერს წყვეტს უხუცესთა საბჭო. ჩვენ ერთად ვთესავთ და ვიღებთ მოსავალს, რადგან ყველაფერი საერთო გვაქვს.
შუა დღიტ სოფლის კაცებმა გადაწყვიტეს სანადიროდ წასულიყვნენ და მამაჩემი ლიდერად აირჩიეს. მე გამიხარდა, რადგან მეტი ხორცი შეგვხვდება. შუა დღეს სოფლის ქალები გამოდიოდნენ და საყოფაცხოვრებო ნივთებს ამზადებდნენ.
ჩემს მეზობელს ძროხამ წველისას წიხლი დაარტყა და ხელი მოსტეხა. ჩვენ ის ერთ მკურნალთან წავიყვანეთ, რათა ჭრილობა დაემუშავებინა. შემდეგ სახლში დავბრუნდით და დედამ განაგრძო საყოფაცხოვრებო ნივთების დამზადება.
ჩვენთან როდესაც ვინმე გარდაიცვლება იატაკის ქვეშ ვმარხავთ. ჩვენთან არის მრავალღმერთიანობა და ვლოცულობთ მათზე, რომ მოგვცეს ნაყოფი, წვიმა და უბედურება არ შეგვემთხვეს.
შუა დღით მამამ მომიყვა თუ როგორ გადაურჩა ის ველურებს. ერთხელ მეგობრებთან ერთად ტოტებით და მოზელილი თიხით სახლს ვაშენებდითო. როდესაც მოსაღამოვდა საღამოს გარეთ გავედი, რომ გამესეირნებია სუფთა ჰაერზე. გზად ირემზე მონადირე ველურები გადამეყარა. წინააღმდეგობა გაუწიე, მაგრამ მაინც შემიპყრეს. იმათ ტოტებითწნული სახლები ჰქონდათ და ცეცხლს იყენებდნენ. ორი დღე დატყვევებული ვიყავი, შემდეგ ჩვენებმა მიპოვეს და როცა ველურებს ეძინათ ჩუმათ გამანთავისუფლესო.
ამასობაში მოსაღამოვდა. დედა გარეთ გავიდა რომ ძროხა მოეწველა და ძროხა არ დახვდა დედაჩემმა კივილი მორთო. მთელი თემის ხალხი დედაჩემის სახლთან შეგროვდა. დედამ ეს ყველაფერი უხუცესთა საბჭოს უამბო. უხუცესთა საბჭომ ეს საქმე გამოიძია და გაარკვიეს რომ ეს ყველაფერი მახლობელი თემის ხალხმა გააკეთა. უხუცესთა საბჭომ გადაწყვიტა რომ იმ სოფელში წასულიყვნენ დაძროხა უკან წამოეყვანათ. იმ თემის საბჭოს გაუკვირდათ რატო გვაბრალისო, მაგრამ დედამ დაინახა თუ როგორ წველიდა ერთი მოზრდილი გოგონა. დედამ მას ყველაფერი აპატია. ცოტა დაპირისპირება მოხდა და ბოლოს ძროხაც წაავართვით და სხვა ნადავლიც.
ამასობაში მამა დაბრუნდა სახლში და სოფლის კაცებმა დაიწყეს ნადავლის გაყოფა. მაგრამ მათ ერთი უცნაურობა მოხდა ჩვენს თავს: გზად ჩვენებს შეხვედრიათ ველური გოგონა, რომელიც მამაჩემმა სახლში მოიყვანა, აჭამა, და ჩვენი სახლი გააცნო. მან მოგვიყვა თუ როგორ მიატოვა ის დედამ ტყეში. შეგვეცოდა და ჩვენთან დავიტოვეთ.
ახლა კი დაღამდა უნდა დავიძინო. ასეთი იყო ერთი საინტერესო დღე ჩვენს ცხოვრებაში.
.png)
